Initiatiefnemers

Verhaal van Bert

“Ik help ondernemers, bedrijven en start-ups om scherp aan de wind te varen. Alles uit zichzelf en de organisatie te halen. Te focussen, duidelijke keuzes te maken, niet te kijken naar wat anderen doen, wat hoort, of gebruikelijk is, maar hun eigen weg te kiezen. De eigen droom na te jagen. Om dat goed te kunnen moet ik buitenstaander blijven. Weliswaar betrokken zijn, maar tegelijkertijd afstand houden.”

Organisaties met een maatschappelijke missie hebben mijn voorkeur. Omdat ik ervan overtuigd ben dat money- en meaning-bedrijven en social business-organisaties, oftewel bedrijven die kapitalistische principes paren aan maatschappelijke relevantie, de toekomst hebben. Omdat bij non-profit organisaties idealisme vaak samengaat met vrijblijvendheid en commerciële bedrijven vooral gefocust zijn op aandeelhouderswaarde en/of winstmaximalisatie. Terwijl de samenleving juist baat heeft bij daadkracht, genoeg heeft van mensen en organisaties die alleen maar bezig zijn met zichzelf en/of zo veel mogelijk geld verdienen.

Tussen alle start-ups en organisaties die ik mag helpen, heeft Over Rood een speciaal plekje. Omdat de oprichters bij de ontwikkeling de moed hadden alle conventies overboord te gooien. De uiterste consequentie uit hun droom te trekken. Alles ondergeschikt te maken aan dat wat hen voor ogen stond: het helpen van zoveel mogelijk Zzp’ers met financiële problemen.

Maar ik heb ook iets speciaals met Over Rood omdat ik in mijn directe nabijheid veel leed zie. Getalenteerde mensen, zielsverwanten, gerespecteerde collega’s, die het in deze economisch barre tijden niet redden. Door calculerende en opportunistische opdrachtgevers tegen elkaar worden uitgespeeld.Waardoor ze eerst hun zelfvertrouwen verliezen, en uiteindelijk alles. Tot en met hun huis en spaarcentjes aan toe. Ik zie hoe kwetsbaar deze groep is. Deze hardwerkende professionals die voor anderen de klappen van een haperende economie opvangen, en als ze in de problemen komen door niemand geholpen worden. Ik zie hoe gepassioneerd deze mensen met hun vak bezig zijn, hoe gedreven ze voor hun opdrachtgevers in de weer zijn, zelfs zo dat ze hun eigenbelang uit het oog dreigen te verliezen. Het voelde daarom als een voorrecht Over Rood te helpen deze groep te hulp te komen.

Bovendien was de manier waarop de oprichters van Over Rood de Zzp’ers wilden helpen, de zelfredzaamheid die de kern van de aanpak zou worden, in lijn met waar ik zelf voor sta. De manier waarop ik ondernemers coach, begeleid en spiegel; workshops geef, studenten op de KABK (koninklijke Academie van Beeldende Kunsten) aanmoedig om alles uit zichzelf te halen: de overeenkomsten zijn zo groot.

Net als de oprichters van Over Rood, geloof ook ik in de kracht van de groep. Mensen die er voor elkaar zijn, elkaar helpen, energie geven, over en weer spiegelen; al die opgetelde kennis, kunde en talenten die wordt ingezet om problemen op te lossen en stappen te zetten; de rol van een goede coach in zo’n proces, iemand die voor de veiligheid in de groep zorgt, de juiste vragen stelt, een ieder uitdaagt en enthousiasmeert.

Net als de oprichters, kon ook ik veel van mezelf kwijt in Over Rood. We hebben tijdens de ontwikkeling veel met elkaar gespard, van elkaar geleerd, zijn net zolang doorgegaan tot de uitgangspunten van Over Rood helder waren. Scherp en concreet.

Over Rood was dus niet alleen het kindje van twee opdrachtgevers, maar ook een heel klein beetje van mij. Nooit was ik zo weinig buitenstaander. Bewaarde ik zo weinig afstand. Kon ik zoveel van mezelf kwijt. Over Rood is nu bijna klaar. Niet meer van ons. Alleen nog van Zzp’ers met schulden. Van ondernemers die elkaar helpen om hun problemen te boven te komen, weer in hun kracht te komen, een nieuw toekomstperspectief te krijgen, weer te kunnen dromen, gelukkig te worden.’

Verhaal van Gijs

“Ondanks dat het mijn beroep is, ik een gecertificeerde schuldhulpverlener ben, zal dit werk nooit routine voor me worden. Daarvoor ben ik, ondanks mijn management-achtergrond, toch teveel een gevoelsmens. Dit werk raakt me diep. Elke keer opnieuw. Al dat verdriet, die onmacht, spanning, stress. Wat schulden hebben met mensen kan doen, hoe sommigen er aan onderdoor dreigen te gaan. Het laat me niet onberoerd. Gaat onder m’n huid zitten.”

Er is zo weinig geregeld voor Zzp’ers met schulden. Ik heb me er in verdiept en me er over verbaasd. Juist omdat deze groep zo kwetsbaar is, zo makkelijk in de problemen kan komen. Zeker nu, met de recessie, waar zij als eerste de klappen van de economische neergang opvangen. Er hoeft maar iets te gebeuren, een opdrachtgever met minder werk, met betalingsproblemen of die failliet dreigt te gaan, en ze komen al op een hellend vlak terecht. Bovendien worden ze in deze tijd ook nog eens door opdrachtgevers tegen elkaar uitgespeeld. Geacht voor steeds lagere bedragen hetzelfde werk doen. Komen zo langzaamaan in een neerwaartse spiraal terecht. Het inkomen wordt steeds wat minder. Tot er op een gegeven moment zelfs geen geld meer is voor bijscholing of een nieuwe computer. Zij hun spaargeld gaan aanspreken. Maar ook dat is eindig. En wat dan?

Wanneer besluit je dat het welletjes is geweest? Het zo niet langer kan? Ondernemers gaan vaak te lang door. Omdat ze optimistisch zijn. Blijven hopen op betere tijden. Op nieuwe kansen en mogelijkheden. Soms tegen beter weten in. En dan staat op een dag opeens de deurwaarder op de stoep en begint een lange lijdensweg.

En dit zijn dan nog maar de ‘gewone’ gevallen. Er zijn ook mensen die worden opgelicht, teveel schulden hebben gemaakt, niet goed op de centjes hebben gelet of privé in de problemen zijn gekomen door ziekte, scheiding en/of dalende huizenprijzen. Veel kleine ondernemers die bij ons aankloppen zijn alles kwijt. Hun inkomen, spaargeld, alles. Ze kunnen geen kant meer op. Voor een particulier is het al geen pretje door een schuldhulpverleningstraject te gaan, maar als Zzp’er ben je helemaal de pineut.

De informatie voor deze groep is summier. Organisaties waar deze groep voor hulp kan aankloppen zijn versnipperd. Ze worden van het kastje naar de muur gestuurd. Beleven teleurstelling op teleurstelling. Bovenop alle ellende waar ze al doorheen zijn gegaan. En uiteindelijk staan ze met lege handen. Vinden geen hulp. Worden niet geholpen.

Deze verontrustende constatering was voor mij de drijfveer om samen met Peter van Bergen Over Rood te beginnen. We hebben ons vooraf goed georiënteerd. Zijn zelfs naar Bangladesh afgereisd. Hebben gekeken hoe het microkrediet daar functioneerde. Hoe ze dat aanpakten. De compacte centrale organisatie die lokale vestigingen faciliteert. De lokale vestiging die haar klanten alle vrijheid geeft om zelf, in onderling overleg, hun eigen zaakjes te regelen. Vooral die zelfredzaamheid sprak ons aan. Omdat mensen die elkaars problemen oplossen, zoveel sterker staan, zoveel gemotiveerder zijn. Zoveel meer kans hebben om te slagen.

Op dezelfde manier konden we Zzp’ers met schulden helpen. Konden deze mensen elkaar helpen. Van oorsprong ben ik bedrijfskundige. Was jarenlang procesmanager. De structuur van zo’n organisatie opzetten was een kolfje naar m’n hand. Daarnaast vind ik het prettig op de achtergrond te opereren. Anderen te faciliteren. Hen helpen in hun kracht te komen. Te zien schitteren. Bovendien help ik graag mensen die het even tegen zit. Die een steuntje in de rug nodig hebben om weer verder te kunnen. Bij Over Rood kwam alles bij elkaar. Viel alles op z’n plek. Daarom is over Rood is helemaal mijn ding.’

Verhaal van Peter

‘Ik ben altijd ondernemer geweest. Was verantwoordelijk voor IT en financiën bij het bedrijf dat ik mede oprichtte. Toen ik daar vertrok, en even met mijn tijd geen raad wist, zag ik in de bibliotheek een briefje waarop het Rode Kruis vrijwilligers zocht. Ik help graag anderen. Vind dat je mensen die in de problemen zijn gekomen te hulp moet komen. Omdat zoiets ons allemaal kan overkomen. Na een korte cursus stond ik al snel op de stoep van mijn eerste probleemgeval.’

Wat ik daar aantrof, heeft me diep geraakt. Zal ik nooit meer vergeten. Een bange, schichtige en ontredderde man. Iemand die al lang niet meer buiten was geweest. Zichzelf had opgesloten in z’n huis. De gordijnen gesloten hield. En zeven jaar ongeopende post had verzameld. Maar hij was niet het enige schrijnende geval waar ik die eerste tijd mee te maken kreeg.

Ik besefte dat mijn financiële kennis lang niet voldoende was om deze mensen te helpen. Ontdekte dat mensen met schulden ook vaak sociale en psychische problemen hebben. Dat schulden en verslaving veel met elkaar gemeen hebben. De kans op herhaling dus groot is. Daarom begreep ik niet waarom de meeste schuldhulpverleners de schuldenaren alle zorg uit handen nemen. Zo leren ze niet van hun fouten. Kan het een volgende keer weer gebeuren.

Ik zag in de media steeds vaker berichten over mensen met financiële problemen. Of ik was er nu meer op gespitst, dat kan natuurlijk ook. Vooral onder Zzp’ers was er veel leed. Mensen die onder de armoedegrens leefden. De controle over hun leven waren verloren. Maar die, in tegenstelling tot particulieren, door geen enkele instantie geholpen werden.
Op een congres hoorde ik de econoom en nobelprijswinnaar Muhammed Yunus spreken. De grote man achter het microkrediet. Hij vertelde hoe hij met Grameen Bank een commerciële aanpak combineerde met sociale en maatschappelijke relevantie. Hoe deze twee uitersten, die elkaar ogenschijnlijk uitsluiten, elkaar kunnen versterken. Ik reisde met een collega van Het Rode Kuis naar Bangladesh. We spraken met medewerkers van de bank. Gingen de provincie in, naar afgelegen dorpjes. Praatten daar met vrouwen die microkrediet ontvingen, die met dat geld bedrijfjes hadden opgezet. En kwamen erachter waarom microkrediet zo’n succes was.

Over alles was goed nagedacht. Tot de kleinste details. Het netwerk van de bank was fijnmazig. Strekte zich uit tot de verste uithoeken van het land. Maar wat vooral bijzonder was, was dat deze vrouwen zelf verantwoordelijk waren voor de krediettoekenning. In onderling overleg kansen en mogelijkheden bespraken, en collectief beslisten wie er voor krediet in aanmerking kwam. En de bank faciliteerde slechts.

Onze ideeën waren bevestigd. Zzp’ers met financiële problemen kunnen elkaar helpen. De wijsheid van de groep gebruiken om elkaars problemen op te lossen. Wij moesten een organisatie opzetten die dit faciliteert. Die zorgt voor het proces, draaiboeken, programma’s, coaches en locaties. Op de terugvlucht schreef ik de definitieve versie van het plan voor de franchiseorganisatie die de naam ‘Over Rood’ zou krijgen. En mijn reisgenoot deed mee, werd mijn partner in dit avontuur.

We moesten echter nog één hindernis nemen: bijna iedereen vindt het vervelend z’n administratie bij te houden Terwijl dat juist cruciaal is om inzicht te hebben in je financiële situatie. Om de juiste beslissingen te kunnen nemen. Bovendien kijkt elk boekhoudprogramma achteruit, doet verslag van de afgelopen tijd. Geen enkel programma kijkt vooruit, kan budgetteren. Waar we ook zochten, nergens vonden we een programma waarmee Zzp’ers een financiële planning kunnen maken en tegelijk hun administratie kunnen bijhouden. Dus schreef ik het zelf. Een simpel en intuïtief programma. Waar iedereen mee kan en wil werken. En bij de Grameen Bank in Bangladesh konden ze het voor ons bouwen. Over Rood was geboren.’